หลักการและเหตุผล

       โครงการชั่งหัวมันตามพระราชดำริ เกิดขึ้นจากการใส่พระทัย ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ที่ทรงมีต่อเกษตรกรในพื้นที่ ในการจัดทำโครงการนำร่องเพื่อเป็นตัวอย่างในการพัฒนาส่งเสริมอาชีพเกษตรกรรมให้ประสบความสำเร็จ สามารถเลี้ยงดูตัวเองและครอบครัวได้อย่างยั่งยืน   ในปี พ.ศ.2552 พระบาทสมเด็จสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงสละพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์  ซื้อที่ดินจากราษฎรที่บ้านหนองคอไก่  ตำบลเขากระปุก  อำเภอท่ายาง  จังหวัดเพชรบุรี จำนวน 250 ไร่ เพื่อพัฒนาเป็นศูนย์รวบรวมพืชเศรษฐกิจนานาชนิดในเขตจังหวัดเพชรบุรี มหาวิทยาลัยแม่โจ้ จึงสนองพระราชดำริ โดยจัดทำโครงการต้นแบบในการปลูกพืชผัก  พืชไร่  และไม้ผล  จำนวน 10 โครงการ สำหรับการประกอบอาชีพเกษตรกรรมแบบผสมผสาน ในพื้นที่ 1 ไร่ ใช้เงินทุน 100,000 บาท และ พื้นที่ 1 ไร่ ใช้เงินทุน 50,000  บาท ซึ่งเกษตรกรที่เข้ามาศึกษาดูงาน สามารถนำไปปรับใช้กับการประกอบอาชีพเกษตรกรรมของตนเองตามความเหมาะสม

จุดเริ่มต้นของโครงการชั่งหัวมันและสถานที่ตั้ง
       ตั้งอยู่ใน อ. ท่ายาง จ. เพชรบุรี เมื่อปี พ.ศ. 2551 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงซื้อที่ดินจากราษฎรบริเวณอ่างเก็บน้ำ หนองเสือ ประมาณ 120 ไร่ และต่อมาปี พ.ศ. 2552 ทรงซื้อแปลงติดกันเพิ่มอีก 130 ไร่ รวมเนื้อที่ทั้งหมดเป็น 250 ไร่ โดยมีพระราชดำริให้ทำเป็นโครงการตัวอย่างด้านการเกษตรรวบรวมพันธุ์พืชเศรษฐกิจในพื้นที่อำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี และพื้นที่ใกล้เคียงมาปลูกไว้ที่นี่ ซึ่งเดิมที่ดินบริเวณนี้มีความแห้งแล้งมาก และได้เริ่มดำเนินการตั้งแต่วันที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2552 เป็นต้นมา

      พร้อมกันนี้ได้มีชาวบ้านนำมันเทศที่ปลูกมาทูลเกล้าฯ ถวายจึงได้ทรงมีพระราชดำริให้ปลูกแปลงทดลองมันเทศในที่ดินส่วนนี้ แต่เมื่อเสด็จกลับมิได้ทรงนำมันหัวนั้นไปด้วย ครั้นพระองค์เสด็จกลับมาอีกครั้งทรงพบว่ามันหัวนั้นงอกเป็นต้น จึงมีพระราชดำรัสว่า "มันอยู่ที่ไหนก็งอกได้" จึงมีพระราชดำริให้จัดเป็นพื้นที่เพาะปลูกพืชต่าง ๆ โดยเน้นที่พืชท้องถิ่นของเพชรบุรี เช่น มะพร้าว, ชมพู่เพชร, มะนาว, กะเพรา, สับปะรด, ข้าวไร่พันธุ์ต่าง ๆ และพระราชทานพันธ์มันเทศ ซึ่งนำมาจากหัวมันที่ตั้งโชว์ไว้บนตาชั่งภายในห้องทรงงานที่วังไกลกังวล ให้นำมาปลูกไว้